Binlerce Yıllık Lezzetin Sırrı Aşure

En sevdiğim tatlılardan biridir aşure. İçindeki birbiriyle alakasız, onca malzemenin muhteşem uyumudur benim için. “Bunlar birbiriyle olmaz” genellemesinin yanlışlığını ispatlarcasına, gözü okşayan bir lezzet bombasıdır.

Bu kadar çok sevilen ve bilinen aşurenin belirli bir tarifi yoktur aslında, tarifler damak tadına ve alışkanlıklara göre değişir.

Wikipedia’ya göre, geleneksel olarak, en az 7 maddeden oluşması gerekir. Bazıları adından dolayı 10 madde ile yapılması gerektiğini söyler. Aleviler ise hep 12 madde kullanarak aşure yapar.

Temel olarak su, buğday, nohut, toz şeker, fasulye ve pirinç kullanılarak yapılır. Süsleme amacı ile ceviz, fındık, fıstık, badem, nar, susam ve tarçın gibi çeşitli kuruyemiş, meyve ve baharatlar kullanılır. Tarifi hiçbir hayvansal ürün içermediği için vegandır.

Aşure, Türkiye’nin mutfak geleneğinin yanı sıra, birçok ülkede, Hıristiyan ve Yahudi kültürlerin bir parçası olarak da çeşitli isimler altında hazırlanmaktadır.

Aşure, Ermeni  ve Rum kültüründe de vardır. Ermeniler, 6 Ocak’ta “anuş-abur” yaparken; Rumlar, buğday, kuru üzüm ve bal ile yaptıkları “koliva”yı kilise kapısında dağıtıp ortasına bir mum diktikleri bir tabakla mezarın başına yerleştirirler.

Alevi kültüründe, Kerbela Savaşı’nda Hüseyin’in öldürüldüğü günde aşure pişirilmesi ile aşurenin hiçbir hayvansal ürün içermemesi arasında bağlantı kurulur ve şiddet genel olarak protesto edilir. Aleviler, her sene aşurelerini pişirip konu komşu ile paylaştıkları Muharrem ayında, 12 gün boyunca etin tüketilmediği bir oruç tutarak öldürmenin her türlüsünün (besin için kesilen hayvan dahil) şiddet olduğunu idrak ederler.

İnternette bir çok tarif var aşure ile ilgili. Birçoğunu okudum, kıyasladım. Sonuçta, hepimiz, aslında annemizin yaptığı yemeklerin tadını arıyoruz ömür boyu. O yüzden, canım annemden de destek alarak bazı yerleri değiştirdim.

Allahım tekrarını nasip etsin, sağlıkla, huzurla ve keyifle…

Homeopat Ecz. Özlem M. Çölkesen

Malzemeler :

2 su bardağı buğday,
1 su bardağı kuru fasulye,
1 su bardağı nohut,
2 su bardağı kuru kayısı,
Yarım su bardağı kuru üzüm,
15 adet kuru incir,
Yarım çay bardağı kuş üzümü,
100 gr tuzsuz badem,
100 gr tuzsuz fıstık,
3.5 su bardağı toz şeker,

Üzeri için :
Fındık,
1 adet nar,
Tarçın,
Kavrulmuş susam,

Yapılışı :

1 gece önce buğday, kuru fasulye ve  nohudu sıcak suya ayrı ayrı ıslattım.

Sabah sularını değiştirip yine ayrı ayrı haşladım. Sularını değiştirmek önemli, çünkü özellikle buğdayın suyu aşuremizin suyunu karartır.

Haşladığım buğdayı bol suda yıkayıp, suyunu süzdüm. Buğdayı, nohudu ve kuru fasulyeyi düdüklü tencereye koyup, 7 su bardağı su ilave ettim ve yaklaşık 20 dakika haşladım.

Bu arada, incirleri küçük küçük doğrayıp haşladım ve suyunu süzerek yıkadım.

Kuş üzümlerini 5 dakika kaynattım ve suyunu süzerek yıkadım.

Kayısıları küçük küçük doğrayıp 2 su bardağı suda şişene kadar haşladım. Suyunu dökmeyeceğiz.

Sarı üzümleri 1 su bardağı suda şişene kadar haşladım. Suyunu dökmeyeceğiz.

Tuzsuz badem ve tuzsuz fıstığı 5’er dakika kaynatıp kabuklarını soydum.

Haşlanan buğdayın, kuru fasulyenin ve nohudun üzerine tekrar 7 su bardağı su ilave edip 15 dakika daha orta ateşte kaynattım.

Daha sonra toz şekeri ilave edip 15 dakika daha kaynattım ve içine suyuyla beraber kuru üzümleri, suyuyla beraber haşlanmış kayısıları, kuru incirleri, kuş üzümlerini, badem ve fıstıkları ilave ettim. Kuru incirin ve kuş üzümünün suyunu aşuremizin suyunu karartmaması için kullanmadım. Eskilerin ifadesiyle, birbiriyle özleşmesi için bir taşım kaynattım.

Aşureyi kaselere paylaştırdım. Üzerlerini nar, fındık, tarçın ve kavrulmuş susam ile süsledim.

Afiyet olsun.